Tekstil Boyamada Verimlilik İçin Önerilerimiz

• #Verim
• #boyama
• #terbiye
• #proses

Tekstilde büyük yatırımları olan birçok firma tekstil dışında farklı arayışlara başlamak zorunda kalmıştır. Artan maliyetler özellikle enerji, elektrik-işçilik gibi ana maliyet faktörlerin artması, döviz kurunun, istenenden düşük olması sektörde ciddi krizlere yol açmıştır.

Dünyada günümüzde tekstil sektörünün daralması sektörde ciddi olarak rekabet artışını getirmiÅŸtir. Rekabetin güçleÅŸmesi fiyatlar anlamında firmaları sıkıntılı döneme itmiÅŸtir. Artan rekabet ÅŸartları nedeni ile sürdürülebilir kalite ile birlikte firmaların kazanması ciddi anlamda zorlaÅŸmaktadır.

Artan rekabet, fazla katma deÄŸer üretmeyen firmaların karlılığını da büyük ölçüde düÅŸürmüÅŸ, iÅŸverenler arasında tekstili gözden çıkarma noktasına getirmiÅŸtir.

Tekstilde büyük yatırımları olan birçok firma tekstil dışında farklı arayışlara baÅŸlamak zorunda kalmıştır. Artan maliyetler özellikle enerji, elektrik-iÅŸçilik gibi ana maliyet faktörlerin artması, döviz kurunun, istenenden düÅŸük olması sektörde ciddi krizlere yol açmıştır.

Ä°ÅŸte bu nedenlerle verimlilik boyahanelerde ve iÅŸletmelerde çok ciddi önem kazanmıştır.

Karlılığın düÅŸmesi, maliyetlerin artması verimli çalışmayı zorunlu hale getirmiÅŸtir.

Peki boyahane de verimli çalışma nasıl olmalıdır? Verimlilik nasıl arttırılmalıdır?

Tekstil boyahanelerinde verimliliÄŸi arttırmak için ve ilk seferde doÄŸru boyama oranının yükseltilmesi için;

1. Boyarmadde ve makine ve kumaÅŸ seçimine özen gösterilmeli,
2. Boyama olabilecek en düÅŸük flottede yapılmalı, (1:4 – 1:7 gibi…)
3. Boyama en kısa sürede yapılabilmeli,
4. Kullanılacak temel ve yardımcı kimyasallar en iyi fiyat/performansa sahip olmalı,
5. Kullanılacak su ek ÅŸartlandırmaya ihtiyaç bırakmamalı,
6. Kullanılacak tuz kalitesi hatalara sebep olmamalı.

1. Boyarmadde, kumaÅŸ ve makine seçimi

Renk için uygun boya kombinasyonuna, boyaların birbirine uygunluÄŸuna dikkat edilmelidir. Reçetedeki; sarı, kırmızı ve mavi boyarmadde kombinasyonu, alkali, sıcaklık ve elektrolitlere karşı ve deÄŸiÅŸimlerinde benzer çekim eÄŸrilerine ve hidroliz oranlarına baÄŸlı olarak seçilmeli,

Boyarmadde ve kumaÅŸ türüne baÄŸlı olarak uygun proses seçilerek boyanmalıdır. Ancak burada en önemli konu iÅŸletmecinin, bünyesinde kullandığı makineleri ve kumaşı çok iyi tanımasının gerekliliÄŸidir. KumaÅŸ türüne göre makinelerin birbirine senkronize çalışabilmesi için ayarlarının çok iyi yapılması gerekir. Bir iÅŸletmeci; makinesinin özelliklerini ne kadar iyi biliyorsa, boyanacak kumaşı ne kadar iyi tanıyor ve makine ayarlarını ne kadar iyi yapabiliyorsa o kadar düzgün boyama yapabildiÄŸini tecrübelerimiz göstermektedir.

Zaten en büyük verimlilik, kalite güvence kriterlerinin temel felsefesini oluÅŸturan, ilk seferde doÄŸru üretim prensibine dayanmaktadır. Bu nedenle ilk seferde yapılacak doÄŸru üretim en büyük verimlilik kaynağıdır.

2. Su ve enerji tasarrufu için flotte oranı

VerimliliÄŸi etkileyen önemli faktörde flotte oranlarıdır. Flotte olarak kullanılan günümüzün en önemli doÄŸal kaynağı suyun tüketimi ile bütün kimyasal tüketimini etkilemektedir. Biz yukarıda birinci maddede de deÄŸindiÄŸimiz gibi, makinemizi iyi tanıdığımızda makinelerimiz için kullanmamız gereken minimum flotteyi oranını da deneylerle bulmalıyız. Enerji boyama iÅŸletmelerinin temel maliyet kalemlerinin başında gelmektedir.

Dolayısı flotte oranı yüksekliÄŸi;

• Fazla su tüketimi,
• Fazla kimyasal tüketimi,
• Fazla enerji tüketimi,
• Fazla boyarmadde hidrolizi,
• Daha fazla süresi kaybı -makine doldurma, boÅŸaltma nedeni ile-,
• Daha fazla su arıtma maliyeti,
• Daha fazla atıksu arıtma maliyeti,
• GeleceÄŸin hızla tüketilmesi ve kuraklaÅŸmaya daha fazla etki etmek olarak sıralanabilir.

ÖrneÄŸin; 100 kg kumaşı 1/10 flottede boyamak yerine 1/6 flottede boyadığımızda;

• 400 litre daha az su tüketimi,
• 1 g/l den kullanılacak her bir kimyasal için 400 g daha az kimyasal tüketilir. 1/10 yerine 1/4 flotte uygulandığında tüm kimyasal giderleri %40 daha az olmaktadır.
• Toplam enerji tüketimi %40 daha az olmaktadır.
• Boyarmadde hidrolizi daha az olmaktadır.
• Makine doldurma ve boÅŸaltmaları daha kısa sürede yapılmaktadır.
• Su arıtma ve atıksı arıtma maliyeti %40 daha az olmaktadır.

3. Boyama en kısa sürede yapılabilmeli

Artık geçmiÅŸ dönemlerdeki yüksek karlılık olmadığından, eskiden hiç olmadığı kadar, kısa ve ideal proses arayışı ve bilinçli proses seçimi gerekliliÄŸi artmıştır. Artık daha kısa ve daha standart bir proses belirlenmesi için çalışılmalı, gerekirse kontrol edilebilir riskler alınarak kısa prosesler uygulanmalıdır. Böylece düÅŸük enerji ve iÅŸçilik gideri ile yüksek verimlilik ile karlılık arttırılabilir.

ÖrneÄŸin koyu renklerde kasar iÅŸlemi yerine enzimatik iÅŸlemler veya kasarsız boyama saÄŸlayan kimyasallar kullanılarak kasarsız boyamam yapılabilir ve soda kullanımı yerine daha az kimyasal kirlilik saÄŸlayan ve renk verimini ve boyama tekrarlanabilirliliÄŸini arttıran alkaliler kullanılabilir.

4. Kullanılacak temel ve yardımcı kimyasallar en iyi fiyat/performansa sahip olmalı

Kimyasal hammaddelerdeki beklenmedik fiyat artışları nedeni ile temel kimyasal ve yardımcı kimyasal kaliteleri ciddi biçimde düÅŸmektedir.

Asetik asit içinde klorik asit, fosforik asit içinde sülfürik asit görülmesi sıradan hala gelmiÅŸtir. Bu nedenle kullanılacak kimyasalların kalitesi mutlaka kontrol altına alınmalıdır.

Daha ucuz kimyasal kullanmak yerine daha verimli kimyasal kullanmak bugün çok daha önemlidir.

ÖrneÄŸin, basınçlı makinelerde beyaz lekelere neden olan ucuz bir sabun kullanmak kadar zararlı ne olabilir?

Temel ve yardımcı kimyasalların kaliteleri ve verimleri mutlaka analitik olarak ölçülmelidir. Aksi takdirde gereksiz kimyasal kullanımı faydadan çok daha fazla zarar vermektedir.

ÖrneÄŸin, boyama sonu kullanılan iki sabunu karşılaÅŸtıracak olursak,

Piyasada birçok firma tarafından kullanılan birçok akrilat esaslı sabun buna benzer sonuçlar vermektedir. Bu durumda,

A sabunu kullanmak sadece zarar vermektedir.

B sabunu, doÄŸru maliyet hesaplaması yapıldığında çok daha ekonomik olmaktadır.

Bu karşılaÅŸtırma DecoClean® ile bir baÅŸka firma ürünü arasında yapılmıştır.

Sadece sabun incelendiÄŸinde bile kimyasal seçiminin tek başına çok fazla maliyeti etkilediÄŸi anlaşılmaktadır.

Kullanım alanına göre benzer deÄŸerlendirme iyon tutucular, alkaliler ve diÄŸer kimyasallar hakkında da yapıldığında büyük etkiler anlaşılmaktadır. Bu nedenle kimyasal seçimi profesyonel destek alınarak veya alanında uzman kiÅŸilerce yapılması iÅŸletmeye büyük avantaj saÄŸlayacağı ortadadır.

5.  Kullanılacak su ek ÅŸartlandırmaya ihtiyaç bırakmamalı

Kuyu sularındaki deÄŸiÅŸim su arıtmaya fazlaca etki etmektedir. Bölgelere göre deÄŸiÅŸse bile, tarımsal ilaç kalıntıları, gazlar ve organik kirlilikler, su yumuÅŸatmayı ciddi biçimde etkilemektedir. Bu nedenle suyun günlük ölçümü önemlidir. Olası sorunlar iÅŸletmeye yansımadan etkisi önlenebilir.

6. Kullanılacak tuz kalitesi hatalara sebep olmamalı.

Bazı iÅŸletmeler tuz saflaÅŸtırma prosesini kendi bünyesinde gerçekleÅŸtirse de birçok iÅŸletme dışarıdan sıvı tuz almaktadır.

Tuzda sülfürik asit ve polieletrolit kalıntısı iÅŸletmede birçok soruna neden olmaktadır. Bunların önlenmesi için mutlaka test edilmesi gerekir.

Ä°ÅŸletme yöneticileri, verdikleri yazılı talimatları, özellikle verimlilik için dikkat edilecek konuları, sürekli takip ederek uygulamanın kültür haline gelmesini saÄŸlamalıdırlar.

Gerekirse bazı önemli olan talimatlar, özellikle seçilerek, uygulaması iÅŸletmede birebir yapılarak, iÅŸletme için önemi vurgulanmalıdır. Böylece uygulama sürekliliÄŸi saÄŸlanması kolaylaÅŸacaktır. Genellikle iÅŸletmeler arası verimlilik farkı uygulamanın yürütülmesinden kaynaklanmaktadır.

Birçok iÅŸletmelerde çok iyi düÅŸünülmüÅŸ talimatlar olmasına raÄŸmen, verilen talimatların uyulmadığı veya zaman içerisinde etkisini kaybettiÄŸi / unutulduÄŸu bilinmektedir.

Yöneticilere düÅŸen temel görev sık sık talimatların uygulanabilirliÄŸini zaman zaman kontrol etmek ve yine verimlilik anlamındaki çalışmaları, geliÅŸmeleri takip etmektedir. Firmalarımızın karlılığını arttırması, gelir elde etmesi, beklide hayatta kalabilmesi kaynakların verimli kullanılmasından ve verimli proseslerin uygulanmasından geçmektedir.

Artık kolay kazanma devri bitmiÅŸtir. Rekabetin güçleÅŸmesi nedeni ile iÅŸletmeler arası fark, üretim maliyetinin düÅŸürülmesinden geçmektedir. Benzer seviyelerdeki neredeyse karsız ve uzun vadeli satış fiyatları nedeni ile mutlaka üretirken kazanmalıdır.

Fiyatı üretenin belirlediÄŸi kolay günlerden, fiyatı müÅŸterilerin belirlediÄŸi zor günlere gelmiÅŸ bulunuyoruz. Tavan fiyatların belli olduÄŸu sektörde sadece verimli çalışan boyama iÅŸletmeleri yarışı kazanacaktır.

Sonuç olarak çok çalışmak gerekliliÄŸi ile birlikte, verimli çalışmamız gerektiÄŸini unutmamalıyız.